Tối ưu hóa truyền dữ liệu ổ cứng máy tính - sự khác nhau giữa AHCI và SATA/SATA2

Trước khi nói đến vấn đề AHCI và SATA/SATA2, hãy tìm hiểu về PATA và SATA

Khác biệt cơ bản của PATA và SATA:
- Cổng IDE thông thường truyền dữ liệu theo dạng song song, 8 bit được truyền đi trong 1 clock cycle, so với cách truyền của SATA (tuần tự) chỉ có 1 bit được truyền trong 1 clock cycle. Điều này khiến ta có cảm tưởng là PATA phải nhanh hơn SATA. Tuy nhiên nó chỉ đúng khi 2 kiểu truyền này chạy ở cùng một tốc độ xung nhịp, khi đó PATA truyền nhanh gấp 8 lần SATA. Khi truyền ở tốc độ cao thì lại là chuyện khác.
- Vấn đề là PATA bị giới hạn bởi nhiễu tín hiệu. PATA phải sử dụng cáp nhiều dây để truyền tín hiệu, trong quá trình này xuất hiện nhiễu giữa các dây và mức độ nhiễu gia tăng theo tốc độ xung nhịp. Chính vì thế ổ cứng có giao tiếp từ PATA-66 trở lên đòi hỏi phải sử dụng cáp 80 lõi thay vì cáp 40 lõi. Khác biệt giữa 2 loại cáp này là ở chỗ cáp 80 có thêm một dây mát (ground) chèn giữa mỗi 2 dây truyền tín hiệu, có tác dụng như một vách ngăn chống can nhiễu. Thêm nữa, tuy là truyền song song, nhưng PATA trong một thời điểm, đường truyền chỉ có thể sử dụng để gửi hay nhận tín hiệu.
- SATA thì do đặc tính chỉ truyền 1 bit trong 1 lần, chỉ sử dụng rất ít dây truyền tín hiệu nên tránh được vấn đề can nhiễu, do đó có thể hoạt động ở tốc độ xung nhịp rất cao => có băng thông truyền dữ liệu lớn. SATA sử dụng 2 cặp dây riêng biệt, 1 để truyền tín hiệu và 1 để nhận tín hiệu theo chế độ truyền dị bộ (có thể nhận và truyền trong cùng 1 thời điểm), kèm theo 3 dây mát ( ground) => tổng cộng chỉ sử dụng 7 sợi dây trong 1 cáp.
- Với tốc độ truyền có thể đẩy lên rất cao, cáp nhỏ gọn, kèm theo một số tính năng bổ xung như Native Command Queuing, Tagged Command Queuing (giống như của ổ SCSI) và hotplung khiến cho SATA trở thành xu hướng thay thế cho giao tiếp PATA - IDE truyền thống.

Vậy làm sao để tận dụng được tốc độ của SATA, đặc biệt là SATA2:
- Nếu bạn bỏ một đống tiền ra mua một chiếc Mainboard có chipset hỗ trợ SATA và giao tiếp AHCI ( Avanced Hub Control Interface), cộng với 1 chiếc hdd SATA2 thời thượng có kèm tính năng NCQ, sau khi cài Window lên rồi chạy, so với chiếc máy cũ chạy hdd PATA-133 của bạn, hình như bạn thấy nó cũng chẳng nhanh hơn là mấy, hay có khi thấy vẫn như cũ thì có lẽ bạn cần đọc mục này!

Nguyên nhân:
- AHCI là gì? Đây là giao tiếp mới được sử dụng thay cho giao tiếp IDE cỗ lỗ sỹ. AHCI cho phép hệ điều hành và hdd với các tính năng mới có thể giao tiếp trực tiếp với nhau mà không phải thông qua ông BIOS già nua chập chạp như kiểu giao tiếp IDE.
-Mặc dù Mainboard của bạn có cổng SATA (1 hoặc 2)và chipset có hỗ trợ AHCI, nhưng nếu bạn không chủ động thiết lập thông số về AHCI thì mặc định, chipset vẫn đặt chế độ truyền là IDE để tương thích với các ổ cứng cũ.
Như trên Microsoftvn đã phân tích thì AHCI là tối ưu trong mọi trường hợp, nhưng AHCI chỉ mặc định sử dụng được ở các máy cài từ windows vista trở lên.
Nếu máy bạn đang dùng cài windows XP thì sau khi chuyển ổ cứng sang AHCI máy tính sẽ không khởi động được
Cách giải quyết vụ này thế nào?
Đầu tiên bạn phải vào site của nhà sản xuất để download SATA driver mới nhất cho máy của bạn
sau đó vào Device Manager (Right click on My Computer –> Properties –> Hardware –> Device Manager -> IDE ATA/ATAPI controllers


Bấm vào Primary IDE channel sau đó chọn Update Driver

Choose No, not at this time --> Install a list or specific location (advance) -> Don’t search. I will choose the driver to install

Have Disk
use AHCI driver (provided by manufacturer or download from net), in my case Acer 4530 provide AHCI driver for WinXP


Sau khi update driver thành công thì khởi động lại
vào BIOS (thông thường là nhấn F2 hoặc 10 tùy vào máy tính của bạn là loại gì)
Đổi SATA Mode to AHCI (instead of IDE)
Khởi động lại windows
Xong rồi đấy, giờ bạn có thể kiểm tra sự khác biệt giữa 2 chế độ này bằng cách thử copy dữ liệu xem thế nào

Mình xài SATA 2 WD Black, sử dụng Win 7. Tốc độ trước và sau khi kích hoạt AHCI theo cảm nhận là như nhau, ko khác biệt lắm, chưa test thử bằng chương trình chuyên dụng. Khác biệt duy nhất là có thể safe remove Logical Partition trong khi đang chạy