Đôi nét về Ubuntu

Ubuntu là một hệ điều hành do cộng đồng phát triển và là tuyệt vời cho các máy tính xách tay, máy tính để bàn và cả máy chủ. Bất kỳ bạn sử dụng nó ở đâu, Ubuntu đều có tất cả các ứng dụng mà bạn luôn cần, từ các ứng dụng soạn thảo văn bản tới thư điện tử, từ phần mềm máy chủ web tới các công cụ lập trình.
Ubuntu là và sẽ luôn là miễn phí (free of charge). Bạn không phải trả bất kỳ phí bản quyền nào. Bạn có thể tải nó về, sử dụng và chia sẻ Ubuntu với bạn bè, gia đình, nhà trường hoặc doanh nghiệp của bạn mà không vì bất cứ thứ gì một cách tuyệt đối.
Ubuntu được bảo trợ bởi công ty Canonical Ltd (sở hữu bởi Mark Shuttleworth). Nó phát hành một phiên bản mới cứ 6 tháng một lần và hỗ trợ 18 tháng sau khi phát hành phiên bản mới đó thông qua các nâng cấp về an ninh. Với phiên bản hỗ trợ lâu dài – LTS (Long Term Support), bạn sẽ có hỗ trợ 3 năm với các máy tính để bàn và 5 năm đối với các máy chủ. Không có bất kỳ phí bổ sung nào đối với phiên bản LTS. Các nâng cấp lên các phiên bản mới của Ubuntu là và vẫn sẽ là miễn phí (free of charge). Bằng cách này Ubuntu nhắm tới mục tiêu cung cấp một hệ điều hành luôn được cập nhật và tương đối ổn định cho người sử dụng thông qua việc sử dụng các phần mềm tự do.

Với Ubuntu, mọi thứ bạn cần đều có trên 1 đĩa CD, nó cung cấp một môi trường làm việc hoàn chỉnh. Các phần mềm bổ sung luôn sẵn sàng trực tuyến trên Internet.
Trình cài đặt bằng đồ hoạ cho phép bạn cómọi thứ chạy nhanh chóng và dễ dàng. Một cài đặt tiêu chuẩn sẽ mất ít hơn 25 phút.
Một khi máy của bạn được cài đặt thì nó sẵn sàng để sử dụng ngay lập tức. Trên các máy tính để bàn bạn sẽ có một tập hợp đầy đủ các công cụ làm việc, Internet, các ứng dụng đồ hoạ và vẽ, trình soạn thảo văn bản, bảng tính và trình diễn, và cả các trò chơi. Trên máy chủ bạn chỉ có những gì cần thiết để có và chạy và sẽ không có những gì bạn không cần.
Ubuntu hỗ trợ gần 100 ngôn ngữ trên thế giới, trong đó có Việt Nam


Ubuntu cam kết gì?
1. Ubuntu sẽ luôn luôn là miễn phí, kể cả các phiên bản cao cấp (enterprise releases) và luôn có các nâng cấp về bảo mật.
2. Ubuntu sẽ đi cùng với các hỗ trợ thương mại từ hãng Canonical và hàng trăm công ty khác khắp toàn cầu.
3. Ubuntu bao gồm nền tảng truy cập và dịch thuật tốt nhất mà cộng đồng phần mềm tự do cung cấp cho người sử dụng.
4. Các đĩa CD Ubuntu chỉ có các ứng dụng phần mềm tự do; khuyến khích người sử dụng các phần mềm tự do và nguồn mở, cải tiến và phân phối chúng.

Ubuntu có nghĩa gì?
Ubuntu là một từ có nguồn gốc từ châu Phi, có nghĩa là “lòng nhân ái cho mọi người” (Humanity to others). Hệ điều hành Ubuntu mang tinh thần này của Ubuntu tới cho thế giới phần mềm.
Ubuntu đã phát hành những phiên bản nào và khi nào?
Phiên bản Tên mã Ngày phát hành
4.04 Warty Warthog 20/10/2004
5.04 Hoary Hedgehog 08/04/2005
5.10 Breezy Badger 13/10/2005
6.06 LTS Dapper Drake 01/06/2006
6.10 Edgy Eft 26/10/2006
7.04 Feisty Fawn 19/04/2007
7.10 Gutsy Gibbon 18/10/2007
8.04 Hardy Heron 21/04/2008
8.10 Intrepid Ibex 24/10/2008
9.04 Jaunty Jackalope 23/04/2009
9.10 Karmic Koala 29/10/2009
10.04 Lucid Lynx 29/04/2010
Bạn có thể tải về tự do các phiên bản này trên: http://www.ubuntu.com. Mỗi phiên bản đều có 1 linh vật tượng trưng (bạn có thể hình dung qua tên của phiên bản). Xem tất cả linh vật của các phiên bản Ubuntu tại đây.
Các con số phiên bản là số năm và tháng phát hành các phiên bản đó. Ví dụ, 10.04 nghĩa là phiên bản được phát hành vào tháng 4/2010.


Sơ lược tiểu sử công ty và người bảo trợ cho Ubuntu
Công ty Canonical Ltd., là một công ty phát triển phần mềm có trụ sở tại thủ đô Luân Đôn, nước Anh, do Mark Shuttleworth thành lập ngày 05/03/2004 (trước khi ra đời phiên bản đầu tiên Ubuntu 4.10 hơn 7 tháng).
Ngoài việc bảo trợ cho dự án Ubuntu, Canonical Ltd. còn bảo trợ cho các dự án liên quan khác như Ubuntu Server Edition, Xubuntu, Edubuntu, Kubuntu, Ubuntu on ARM và Ubuntu MID Edition…
1. Ubuntu Server Edition là hệ điều hành chạy trên máy chủ, dành cho môi trường doanh nghiệp, với những phần mềm tự do và ổn định, hỗ trợ hoàn toàn và bảo mật.
2. Xubuntu là một hệ điều hành dựa trên Ubuntu và là lý tưởng cho các máy tính cũ, cấu hình thấp, các máy tính công nghệ mạng thin-client (mạng được hình thành từ các máy tính trạm cấu hình rất thấp và thường là không cần ổ cứng, được khởi động từ máy chủ) hoặc cho những ai thích có được tốc độ cao nhất đối với phần cứng sẵn có của máy tính.
3. Edubuntu cũng là một hệ điều hành dựa trên Ubuntu, được tuỳ biến để dành riêng cho các trường học. Các phiên bản trong tương lai của Edubuntu còn hướng tới môi trường các trường đại học.
4. Kubuntu cũng là một hệ điều hành dựa trên Ubuntu. Khác biệt lớn nhất so với Ubuntu là ở chỗ Ubuntu dựa trên môi trường máy tính để bàn GNOME, còn Kubuntu thì là môi trường máy tính để bàn KDE (K Desktop Environment).
5. Ubuntu on ARM là 1 dự án phát tirển Ubuntu chạy trên những hệ thống và thiết bị ARM (hiện chỉ mới hỗ trợ Freescale i.MX51 Babbage boards và Marvell Dove boards)
6. Ubuntu MID Edition là sản phẩm hướng tới những thiết bị Internet di động (Mobile Internet Devices), dựa trên Ubuntu và phần cứng MID từ OEMs và ODMs. Đây là dự án nguổn mở hoàn toàn, cung cấp đầy đủ các tính năng Internet.
Ngoài những bản phân phối do Canonical hỗ trợ, còn rất nhiều phiên bản Ubuntu dành cho những mục đích khác nhau, ví dụ Ubuntu Studio, Mythbuntu và những bản phân phối dựa trên Ubuntu, ví dụ như MEPIS (xem thêm tại đây).
Mark Shuttleworth là một tỷ phú người Nam Phi, sinh ngày 17/09/1973. Ngoài việc là người sáng lập Canonical Ltd. và hỗ trợ các dự án phát triển các hệ điều hành tự do và nguồn mở nêu trên, ông còn nổi tiếng và được nhiều người biết tới như vị khách du lịch vũ trụ thứ 2 của thế giới khi được chọn bay trong năm 2001 trên con tàu vũ trụ Soyuz TM-33 và Soyuz TM-34 với thời gian du lịch trên vũ trụ dài 9 ngày 21 giờ 55 phút.
Tại Việt Nam
Hiện nay, Việt Nam có 1 cộng đồng chính thức của Ubuntu (Local Community) là http://ubuntu-vn.org. Khi sử dụng Ubuntu, bạn có thể nhận được sự giúp đỡ của cộng đồng qua forum hoặc wiki. Cộng đồng tổ chức offline định kì 6 tháng/lần theo lịch phát hành của Ubuntu.

Những hệ điều hành “giống” Ubuntu
Đi kèm với Ubuntu lànhững phiên bản hệ điều hành tương tự. Trong đó, bên cạnh phần lớnnhững điểm chung về nhân hệ điều hành, kiến trúc hệ thống và các ứngdụng nền tảng, mỗi phiên bản đều có những nét riêng. Vìvậy, nếu có cơ hội khảo sát tất cả các hệ điều hành “Like” Ubuntu,chúng ta sẽ dễ dàng chọn lựa một phiên bản phù hợp với yêu cầu học tập,làm việc và nghiên cứu của mình.

1. Bắt đầu với Edubuntu,một phiên bản có nguồn gốc từ Ubuntu, được tùy biến để phù hợp với mụctiêu giáo dục. Sản phẩm này đang được sử dụng phổ biến trong các trườngở cấp tiểu học và trung học trên thế giới.

Edubuntubao gồm một số lượng lớn các ứng dụng được dùng trong các nhà trườngnhư GCompris, KDE Edutainment Suite, và Schooltool Calendar. Hệ điềuhành này ra đời nhằm mục đích giúp cho thầy cô giáo/giảng viên dễ dàngxây dựng các bài giảng, thiết kế môi trường học tập trực tuyến vớinhững hình ảnh, biểu đồ trực quan sinh động trong khoảng thời gian ngắnmà không yêu cầu cao về kiến thức và kỹ năng kỹ thuật.

Edubuntu sử dụng môi trường đồ họa GNOME cho giao diện của mình, vớiyêu cầu hệ thống PC có cấu hình tối thiểu là: đĩa cứng dung lượng 2.5GB, bộ vi xử lý tốc độ 1 GHz và bộ nhớ RAM 256 MB. Bạn có thể truy cậpvào địa chỉ http://www.edubuntu.org/Download để download.

2. Tiếp theo là Kubuntu.Phiên bản này sử dụng môi trường đồ họa KDE thay cho GNOME. Bên cạnh sựtương đồng về kiến trúc, Kubuntu đồng thời cũng sử dụng chung cácrepository như của Ubuntu.

Cùng với GNOME, KDE cũng là một môi trường đồ họa nổi bật, được sử dụngphổ biến trong các hệ điều hành Linux. KDE mang đến một giao diện mềmmại và thân thiện cho Kubuntu và những ứng dụng trên đó.

Kubuntu yêu cầu hệ thống PC có cấu hình tối thiểulà: đĩa cứng dung lượng 3 GB và bộ nhớ RAM 256 MB. Bạn có thể truy cậpvào địa chỉ http://www.kubuntu.org/download.php để download.

3. Xubuntu cũng có nguồn gốc từ Ubuntu,kết hợp với môi trường đồ họa Xfce. Hệ điều hành này ra đời nhằm phụcvụ cho những người dùng đang sở hữu máy tính với cấu hình thấp, hoặcvới những đối tượng cần một môi trường làm việc tốc độ nhanh và hiệusuất cao.

Xfce là một môi trường đồ họa đơn giản và nhỏ gọn(lightweight desktop environment) được dùng phổ biến trong các hệ thốngUnix. Ưu điểm của thư viện này là tính dễ sử dụng, cấu hình đơn giản vàgiúp hệ thống máy tính hoạt động với tốc độ cao.

Khi khởi động lần đầu tiên, desktop của Xubuntu không có bất kỳ biểutượng nào. Tuy nhiên, những ứng dụng cơ bản nhất đều được tích hợp sẵn,bao gồm công cụ soạn thảo văn bản Abiword, bảng tính điện tử Gnumeric,trình duyệt Firefox và công cụ gửi nhận thư Mozilla Thunderbird.

Xubuntu yêu cầu hệ thống PC có cấu hình tối thiểu là: đĩa cứng dunglượng 1,5 GB, bộ nhớ RAM 128 MB để chạy và 192 MB để cài đặt. Bạn cóthể truy cập vào địa chỉ http://www.xubuntu.org/get để download.

4. Nếu bạn muốn xây dựng một phiên bản Ubuntu riêng cho mình, hãy chọn Gobuntu.Đây là hệ điều hành GNU/Linux, có nền tảng là Ubuntu. Mục đích củaGobuntu là cung cấp một platform để những lập trình viên quan tâm, tựmình sửa chữa, bổ sung và nâng cấp nhằm tạo ra một phiên bản hệ điềuhành mang bản sắc riêng. Vì lẽ đó, Gobuntu chỉ bao gồm các ứng dụngopen-source và non-restricted. Các ứng dụng, driver và firmware khôngcung cấp đầy đủ mã nguồn, hoặc license không cho phép sao chép, sửachữa và phân phối lại sẽ không có trên Gobuntu.

Về yêu cầu hệ thống, Gobuntu tương tự Ubuntu với đĩa ứng dung lượng 4 GB và bộ nhớ RAM là 384 MB. http://cdimage.ubuntu.com/gobuntu/releases/7.10/release là nơi bạn có thể truy cập để download hệ điều hành này.

5. Ubuntu Mobile Internet Device (MID) là phiên bản Ubuntu nhỏ gọn sử dụng cho các phương tiện di dộng.

Ubuntu MID đem đến cho bạn một công cụ giải trí vàkhai thác Internet tuyệt hảo. Với ưu điểm hỗ trợ những công nghệ nổibật như Web 2.0/AJAX, Adobe Flash, Java… phiên bản này giúp cho nhữngphương tiện di động của bạn trở nên cực kỳ hữu ích với các tính năngduyệt web, email, media, camera, VoIP, chat, GPS, digital TV, games,calendar…

6. Cuối cùng, không thể không nhắc đến Ubuntu Studio,một phiên bản Ubuntu chuyên về lĩnh vực multimedia. Studio thích hợpvới những người say mê hoặc những chuyên gia trong các lĩnh vực giảitrí và đồ họa.

Với một tập hợp đa dạng các ứng dụng giải trí và đồhọa như GIMP, Blender, PiTiVi, Cinepaint… Studio hy vọng sẽ phát huymạnh mẽ trí tưởng tượng và sức sáng tạo của bạn. Hãy bắt đầu với UbuntuStudio tại http://ubuntustudio.org.